Rodzaje kajaków - jaki wybrać i na co zwrócić uwagę?

Kajakarstwo to aktywność, która z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem w Polsce. Fani tej formy spędzania wolnego czasu już nie tylko wypożyczają sprzęt, ale coraz częściej decydują się na zakup własnego kajaka. Jaki wybrać i na co zwrócić uwagę, kiedy podejmiemy decyzję o zakupie sprzętu dla siebie?

Kajakarstwo to nie tylko sport, ale dla wielu osób także hobby. W związku z tym dobranie uniwersalnego sprzętu do tej aktywności jest dość trudne. Wszystko zależy od tego, jakie rodzaje kajakarstwa nas interesują, na jakich akwenach zamierzamy pływać i jak często chcemy to robić. Oczywiście sprzęt można wypożyczać, ale jeżeli faktycznie traktujemy to zajęcie jako hobby, warto posiadać własne wyposażenie. W niniejszym tekście znajdziesz informacje, jakie są rodzaje kajaków, a także samego kajakarstwa, czym charakteryzuje się dobry kajak i jak wybrać odpowiedni sprzęt dla siebie.

Spis treści:

• Rodzaje kajakarstwa
• Kajaki sportowe
• Kajaki turystyczne
• Kajaki morskie
• Kajaki góskie
• Kajaki wędkarskie
• Kajaki ze względu na budowę i materiał wykonania
• Kajaki drewniane
• Kajaki z kompozytów (laminatów)
• Kajaki z tworzy termoplastycznych (ABS, Royalex, Pirllite i inne)
• Jaki kajak wybrać na początek?

Rodzaje kajakarstwa

Już sam fakt, że istnieje wiele różnych rodzajów kajakarstwa sprawia, że sprzęt dostępny na rynku również jest dość różnorodny. Najogólniej rzecz ujmując, możemy podzielić kajakarstwo na sportowe i turystyczne. To pierwsze ukierunkowane jest oczywiście na jak najlepsze osiągi. Przy czym te osiągi mogą być różnie rozumiane – nie chodzi bowiem tylko o np. szybkość, ale także takie cechy, jak zwrotność czy lekkość. W zależności od rodzaju dyscypliny, a możemy wyróżnić choćby kajaki sportowe regatowe, slalomowe, zjazdowe, do freestyle'u, do kajak-polo, surfski.

Drugi rodzaj, to kajakarstwo rekreacyjne, turystyczne. Z kajakami wykorzystywanymi w tych formach aktywności którymi częściej mamy styczność podczas różnego rodzaju spływów kajakowych, czy np. przy korzystaniu z wypożyczalni sprzętu wodnego na jeziorach i zalewach. Mogą one występować zarówno w wersjach kilkuosobowych, jak też dla pojedynczych kajakarzy. Kajakarstwo turystyczne pozwala nam nie tylko aktywnie spędzić czas, ale może być także formą poznawania nowych miejsc, odkrywania nowych rzek czy jezior, a nawet mórz. Kajaki do zastosowania rekreacyjnego mogą być wykorzystywane zarówno przez zaawansowanych, jak też początkujących użytkowników. Poznajmy bliższej poszczególne rodzaje kajaków.

Kajaki sportowe

Sprzęt używany w każdej z kajakarskich dyscyplin musi wykazywać się charakterystycznymi cechami. Dla przykładu kajaki slalomowe wyróżniają się dużą zwrotnością, a także wypornością. Na przeciwnym biegunie pod względem wyporności znajdują się np. krótkie kajaki sztywne wykorzystywane do freestyle’u, często wykonywane z polietylenu lub z kompozytów (laminatów). Wśród kajaków sportowych warto zwrócić też uwagę na specjalnie zaprojektowane kajaki regatowe. Budowa kajaka regatowego wyróżnia się m.in. ostrym kształtem dzioba, gdy patrzymy na niego z góry, a także gładką powierzchnią kadłuba. Taka konstrukcja ma za zadanie umożliwiać rozwijanie dużych prędkości.

Ciekawostką są także kajaki do kajak-polo. To bardzo dynamiczna i emocjonująca dyscyplina sportu drużynowego przy wykorzystaniu kajaków. Celem graczy jest umieszczenie piłki w bramce przeciwnika poprzez rzucanie nią lub odbijanie wiosłem. Do tej gry wykorzystuje się krótkie i zwrotne kajaki, o minimalnej wadze 7 kg.

Kajaki turystyczne

Kajaki sportowe są raczej zarezerwowane dla osób, które mają już opanowane podstawy kajakarstwa i oczekują od tej aktywności dodatkowych wrażeń, a często także aspektu rywalizacji. Jednak większość osób, myśląc o wyprawie kajakowej, ma najczęściej do czynienia ze sprzętem rekreacyjnym. Kajaki rekreacyjne, w przeciwieństwie do sportowych, zapewniają dużo większy poziom wygody, większą przestrzeń do siedzenia, a także specjalnie wygospodarowane miejsce na bagaże. To dobry kajak dla początkujących.

W przypadku większości rekreacyjnych spływów, kiedy wypożyczamy kajaki, będziemy mieli do czynienia właśnie z takim uniwersalnym rekreacyjnym sprzętem. Jednak na tym klasyfikacja kajaków turystycznych się nie kończy. Możemy bowiem znaleźć nieco bardziej specjalistyczne, kajaki górskie i morskie. Czym one się charakteryzują?

Kajaki morskie

Przygodę z morskim kajakarstwem najlepiej rozpocząć od tzw. kajaków spacerowych. Na pierwszy rzut oka mogą nieco przypominać deski surfingowe, ponieważ nie mają komory dla wioślarza ani bagażu. Jest to tzw. rodzaj „sit on top”. Charakteryzują się lekkością, zwrotnością i wypornością, pozwalając oswoić się z morskim otoczeniem.

Kolejny krok, to morskie kajaki plażowe, czyli kajaki pneumatyczne lub kajaki dmuchane. Z powodzeniem można je wykorzystywać zarówno na płytkich, spokojnych wodach morskich, jak też np. jeziorach. Są to kajaki składane, dzięki czemu łatwo można zabrać je ze sobą w podróż. Stanowią dobre przejście do najbardziej specjalistycznych kajaków morskich, wykorzystywanych do długodystansowych podróży i morskiej turystyki. Są bardzo długie, ponieważ to zapewnia większą stabilność na otwartych wodach. Jednocześnie są wąskie i niskie i mają charakterystyczne dno w kształcie litery „V”, dzięki czemu można na nich rozwijać duże prędkości.

Kajaki góskie

Kajakarstwo górskie to sport dla indywidualistów. Kajaki przeznaczone do tej aktywności są bowiem jednoosobowe. Sama przygoda z górskimi rzekami zapewnia wysoki poziom adrenaliny i można wręcz uznać to za sport ekstremalny. Zwłaszcza, że kajaki górskie charakteryzują się niedużą długością, są bardzo zwinne, a jednocześnie wymagające w prowadzeniu. Dlatego to propozycja raczej dla osób doświadczonych. Kajak górski to także dobry kajak na rzekę, zwłaszcza taką o szybkim nurcie i wąskim korycie. Ze względu na dużą wytrzymałość, dobrze radzi sobie bowiem z ewentualnymi uderzeniami np. gałęzi czy kamieni.

Kajaki wędkarskie

Jeżeli bierzemy pod uwagę dostępne na rynku rodzaje kajaków, nie możemy zapomnieć o pasjonatach wędkarstwa. Kajak wędkarski to wszak jeden z wymarzonych elementów ekwipunku wędkarzy zarówno rzecznych, jak i łowiących na spokojnych wodach. Budowa kajaka wędkarskiego odróżnia go od wielu innych rodzajów. Przede wszystkim jest na ogół szerszy, stabilny i posiada dużo miejsca w środku. Oprócz wędkarza musi przecież znaleźć się w nim dodatkowe miejsce na sprzęt. Jednocześnie często posiada na wyposażeniu specjalne uchwyty stabilizujące na wędki. Wśród kajaków, modele wędkarskie to jedne z bardziej komfortowych propozycji. Przy tym wszystkim trzeba jednak pamiętać, że na ogół są to modele dość ciężkie i niezbyt łatwe w transporcie.

Kajaki ze względu na budowę i materiał wykonania

Oprócz przeznaczenia, możemy także dokonać podziału kajaków w zależności od materiałów z jakiego zostały wykonane. Mamy tutaj do czynienia zarówno z tradycyjnymi i naturalnymi materiałami, jak np. drewno, jak też nowoczesnymi kompozytami i tworzywami. Przyjrzyjmy się nieco bliżej poszczególnym rodzajom.

Kajaki drewniane

Jednym z tradycyjnych materiałów wykorzystywanych do budowy kajaków jest drewno. Chociaż współcześnie coraz rzadziej spotyka się kajaki drewniane, wciąż takie opcje są dostępne. Przez lata zmianie uległa technologia produkcji tego typu kajaków i obecnie oprócz drewna wykorzystuje się do jego produkcji również różne kompozyty. Takie modele niewątpliwie wyróżniają się ciekawą prezencją i klasycznym, naturalnym wyglądem.

Kajaki z kompozytów (laminatów)

Przez lata kajaki laminatowe cieszyły się ogromnym powodzeniem. Zdobyły ogromną popularność w II połowie XX w. Wprowadzenie materiału na bazie chemoutwardzalnej żywicy oraz innego materiału, pozwoliło na stworzenie wielu nowych rodzajów łodzi, zmiany kształtów czy sposobów ich budowy. Współcześnie są coraz częściej wypierane przez kajaki polietylenowe, ale wciąż można je spotkać w różnego rodzaju wypożyczalniach czy sklepach. Do zalet turystycznych kajaków laminatowych można zaliczyć np. stosunkową lekkość czy dobrą stabilność.

Kajaki z tworzy termoplastycznych (ABS, Royalex, Pirllite i inne)

Wraz z rozwojem nowych materiałów i nowych technologii produkcji, pojawiły się także inne kajaki, wytwarzane z tworzyw termoplastycznych. Ich charakterystyczną cechą stała się dodatkowa wytrzymałość, dzięki czemu zyskały dużą popularność jako kajaki turystyczne, ale także np. do spływów górskich. Mają także dużą wyporność. W podstawowych wersjach modeli wykonanych z powyższych materiałów, wadą tego rozwiązania jest wyższa waga.

Jaki kajak wybrać na początek?

Jednym z głównych pytań, jakie zadaje sobie początkujący kajakarz, który chce posiadać własny sprzęt, jest na pewno, jak wybrać dobry kajak? Przy tak dużej liczbie dostępnych modeli i szerokim wachlarzu możliwości, decyzja na pewno nie jest łatwa. Zwłaszcza, że w obrębie każdej prezentowanej powyżej kategorii są także podkategorie i różnorodne modele.

Jeżeli jednak decydujemy się na wybór własnego kajaka, powinniśmy przede wszystkim ustalić, do czego chcemy go wykorzystywać. Czy będziemy pływać nim na rzekach? A może na wodach spokojnych? Czy chcemy pływać samodzielnie czy w towarzystwie innej osoby? Będziemy wykorzystywać go tylko rekreacyjnie? A może chcemy łowić ryby z kajaka? Określenie tych elementów na samym początku to podstawa trafionego wyboru.

Trzeba również pamiętać, że jednym z głównych problemów posiadania własnego kajaka może być jego przechowywanie i transport. Długie, sztywne kajaki, których nie można składać, mogą w praktyce okazać się większym problemem niż udogodnieniem, kiedy będziemy chcieli wybrać się nad wodę. Aby zdecydować się na tego typu rozwiązanie, warto wcześniej zatroszczyć się zarówno o miejsce do przechowywania, jak i zaplecze do transportowania takiego sprzętu.

Z powyższych przyczyn, w praktyce najlepszym sposobem na posiadanie własnego kajaka wydaje się być kajak dmuchany czy pneumatyczny. Istnieją różne modele takich kajaków, dzięki czemu możemy znaleźć egzemplarz dopasowany do warunków, w jakich chcemy go wykorzystywać. Dzięki możliwości łatwego składania, możemy go bez większych trudności przetransportować, a także przechowywać. To właśnie z tego powodu, oferta kajaków dmuchanych staje się coraz szersza i cieszy coraz większym zainteresowaniem amatorów kajakarstwa.